Oscypek to jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli Podhala, który od wieków stanowi dumę górali i przyciąga smakoszy z całej Polski. Ten wyjątkowy ser owczy, wyrabiany według tradycyjnych metod, jest nie tylko przysmakiem, ale również ważnym elementem kultury regionu. Dla wielu turystów odwiedzających Zakopane zakup prawdziwego oscypka to obowiązkowy punkt programu. Jednak nie wszystkie sery sprzedawane jako oscypki są autentyczne. Gdzie zatem szukać tych najlepszych, prawdziwych oscypków w stolicy polskich Tatr?

Czym jest prawdziwy oscypek?

Zanim wyruszymy na poszukiwania najlepszych oscypków w Zakopanem, warto wiedzieć, czym właściwie jest prawdziwy oscypek. To twardy ser wędzony, produkowany z mleka owczego lub z mieszanki mleka owczego i krowiego (z przewagą owczego).

Prawdziwy oscypek to produkt chroniony unijnym oznaczeniem geograficznym od 2007 roku. Zgodnie z wymogami, może być wytwarzany tylko od maja do września, kiedy owce pasą się na górskich halach.

Autentyczny oscypek powinien mieć charakterystyczny wrzecionowaty kształt, długość 17-23 cm i wagę 600-800 g oraz wyraźne zdobienia powstałe podczas formowania w drewnianych formach zwanych „oscypiorkami”. Jego skórka powinna mieć złocisto-brązowy kolor, a w przekroju kremowo-biały z delikatnym żółtym odcieniem. Smak prawdziwego oscypka jest lekko słony, z wyczuwalną nutą wędzenia.

Bacówki – źródło najlepszych oscypków

Najbardziej autentyczne oscypki można znaleźć w bacówkach – tradycyjnych góralskich chatach, gdzie bacowie (pasterze owiec) wyrabiają sery według wielowiekowych receptur przekazywanych z pokolenia na pokolenie.

Bacówka Pod Reglami

Jednym z najbardziej cenionych miejsc jest Bacówka Pod Reglami, prowadzona przez rodzinę Klusiem. Znajduje się ona przy drodze do Doliny Białego, niedaleko wejścia do Tatrzańskiego Parku Narodowego. Bacówka słynie z produkcji oscypków najwyższej jakości, wyrabianych tradycyjnymi metodami. Turyści mogą obserwować cały proces produkcji sera, co stanowi dodatkową atrakcję i niezapomniane doświadczenie. Oscypki z tej bacówki charakteryzują się intensywnym, ale zbalansowanym smakiem i idealną konsystencją, która pozostawia przyjemne uczucie w ustach.

Bacówka na Polanie Biały Potok

Kolejnym miejscem wartym odwiedzenia jest Bacówka na Polanie Biały Potok. Położona w malowniczym miejscu, nieco na uboczu głównych szlaków turystycznych, oferuje oscypki wyrabiane przez doświadczonych baców z wieloletnim stażem. Sery z tej bacówki cieszą się bardzo dobrymi opiniami wśród turystów i lokalnych mieszkańców. Doceniane są za wyrazisty smak i tradycyjny sposób produkcji, który można podglądać podczas wizyty.

Bacówka u Józka

Bacówka u Józka to miejsce, które zyskało popularność dzięki wysokiej jakości wyrobom oraz wyjątkowej gościnności gospodarzy. Znajduje się w drodze do Kuźnic i oferuje nie tylko doskonałe oscypki, ale również inne sery góralskie, jak bundz czy redykołki. Właściciele chętnie opowiadają o procesie produkcji serów, dzieląc się fascynującymi historiami z życia pasterskiego, co sprawia, że wizyta staje się nie tylko okazją do zakupu smakołyków, ale również żywą lekcją góralskiej tradycji i kultury.

Oscypki na zakopiańskich targowiskach

Jeśli nie mamy możliwości dotarcia do bacówek, dobrym miejscem na zakup oscypków są lokalne targowiska w Zakopanem, tętniące życiem i oferujące bogactwo regionalnych produktów.

Targ pod Gubałówką

Targ pod Gubałówką to jedno z najpopularniejszych miejsc, gdzie można kupić regionalne produkty, w tym oscypki. Warto jednak zachować czujność i pytać sprzedawców o pochodzenie serów. Najlepiej kupować od górali, którzy sami wyrabiają sery i mogą szczegółowo opowiedzieć o procesie produkcji. Dobrym znakiem jest też posiadanie przez sprzedawcę certyfikatu potwierdzającego autentyczność oscypków, który powinien być widoczny na stoisku.

Okolice Krupówek

Na Krupówkach i w ich okolicach znajduje się wiele stoisk z oscypkami. Ceny są tu zwykle wyższe niż na targowisku pod Gubałówką, ale można trafić na bardzo dobre sery o wyjątkowym smaku. Warto zwrócić uwagę na stragany prowadzone przez górali w tradycyjnych strojach, którzy często sprzedają wyroby z własnych bacówek i chętnie dzielą się wiedzą o swoim rzemiośle.

Jak rozpoznać prawdziwy oscypek?

Podczas zakupów warto wiedzieć, jak odróżnić autentyczny oscypek od podróbki. Oto kilka praktycznych wskazówek:

• Wygląd – prawdziwy oscypek ma charakterystyczny wrzecionowaty kształt z wyraźnymi, symetrycznymi zdobieniami na powierzchni.
• Kolor – skórka powinna mieć złocisto-brązowy odcień, a wnętrze kremowo-białe z delikatnym żółtawym zabarwieniem.
• Zapach – autentyczny oscypek ma charakterystyczny, przyjemny, lekko wędzony aromat, który nie powinien być zbyt intensywny ani sztuczny.
• Konsystencja – ser powinien być elastyczny, ale twardy, z widoczną, jednolitą strukturą po przekrojeniu.
• Smak – prawdziwy oscypek ma lekko słony, wyrazisty smak z subtelną nutą wędzenia, która nie powinna dominować.
• Certyfikat – sprzedawcy prawdziwych oscypków często posiadają certyfikat potwierdzający autentyczność produktu i spełnienie wymogów unijnych.

Uwaga: Prawdziwe oscypki są produkowane sezonowo, głównie od maja do września. Jeśli kupujemy oscypek zimą, prawdopodobnie nie jest to autentyczny produkt chroniony oznaczeniem geograficznym.

Okolice Zakopanego warte odwiedzenia

Poszukiwania najlepszych oscypków można połączyć z wycieczką po malowniczych okolicach Zakopanego, odkrywając przy okazji urokliwe zakątki Podhala.

Białka Tatrzańska

Białka Tatrzańska, położona około 15 km od Zakopanego, to miejsce, gdzie również można znaleźć doskonałe oscypki. Lokalne bacówki oferują sery wyrabiane według tradycyjnych receptur, przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Wizyta w tej uroczej miejscowości może być doskonałym pomysłem na jednodniową wycieczkę, łączącą degustację serów z podziwianiem pięknych tatrzańskich widoków i poznawaniem lokalnej kultury.

Witów

Witów to kolejna malownicza miejscowość w okolicach Zakopanego, gdzie można kupić wysokiej jakości oscypki. Wieś położona jest przy drodze do Chochołowa, a lokalni górale słyną z produkcji doskonałych serów o wyjątkowym charakterze. Oscypki z Witowa cenione są za wyjątkowy, głęboki smak i tradycyjny sposób wyrobu, który można zobaczyć odwiedzając lokalne gospodarstwa.

Poszukiwanie najlepszych oscypków w Zakopanem to nie tylko okazja do zakupu wyjątkowego przysmaku, ale również fascynująca podróż w głąb góralskiej kultury i tradycji. Niezależnie od tego, czy wybierzemy się do bacówki, na targ pod Gubałówką, czy do okolicznych miejscowości, każde z tych miejsc oferuje niepowtarzalne doświadczenia i smaki. Warto pamiętać o wskazówkach dotyczących rozpoznawania autentycznych oscypków. Dzięki temu mamy pewność, że przywieziemy do domu prawdziwy skarb podhalańskiej kuchni, a nie jego imitację – ser, który nie tylko zadowoli nasze podniebienie, ale również będzie wspomnieniem wyjątkowych chwil spędzonych w sercu polskich gór.